Kronika szkoły 1926 - 1933 Rok szkolny 1926/27 z powodu epidemji szkarlatyny, rozpoczął się 10.IX. Do szkoły zapisało się 220 dzieci (do oddz. I, II, III, IV, V, VI). Z dn. 10 listopada szkoła z 4-ro kl. podniosła się na 5-cio kl. - przeniesiona została z Popław na piątą siłę Adela Kowalska. W tym roku, na wniosek Opiekuna Szkol. A. Sandomirskiego szkole tut. nadane zostało imię Józefa Piłsudskiego. Przeciw temu zaprotestowała dyrektorowa Zofja Iwanicka i inż. Przedpełski, wskutek czego wytworzył się nieprzyjazny stosunek "Cukrowni" do szkoły i nauczycielstwa, w szczególności do kierownika, którego inż. Przedpełski oskarżył przed inspektorem szkolnym o prowadzenie w szkole polityki - mówiono dzieciom o czynach i zasługach Józefa Piłsudskiego i nazwanie Jego imieniem szkoły uważano za politykę. Po przeprowadzeniu dochodzenia, zbadaniu świadków przez inspekt. Dubaja i prezesa Dozoru Szkolnego M. Szczepańskiego, zarzuty czynione nauczycielstwu i kierownikowi okazały się bezpodstawne. Sprawa ta poruszana była również w prasie lubelskiej i warszawskiej, mianowicie w artykule p.t. "Imię Wodza i Bohatera pod osłoną czystych serc dzieci ludu polskiego". "Ekspres Lubelski" i "Głos Prawdy" zarzucały inż. Przedpełskiemu partyjniactwo. Po zatwierdzeniu wniosku o nadanie szkole tut. im. Józefa Piłsudskiego przez Min. W.R. i O.P., imię to zostało uroczyście nadane w dniu 19.VI.927 r. Uroczystość tę połączono z zakończeniem roku szkol. 1926/27. Na program złożyły się: 1) Przemówienie okolicznościowe kierow. szk. B. Cichulskiego, inspekt. szkolnego M. Dubaja i kier. szkoły specjalnej w Lublinie Dusila, który przyjechał jako gość, 2) Śpiewy chóralne i deklamacje, 3) popisy gimnastyczne, 4) 2 obrazki sceniczne na wolnem powietrzu. Podczas uroczystości przygrywała orkiestra cukrowni. W uroczystości wzięli udział wszyscy mieszkańcy Trawnik (z wyjątkiem urzędników cukrowni) oraz przedstawiciele władz szkolnych i samorządu szkolnego. W trakcie uroczystości, na wniosek kier. szkoły, wysłano depeszę hołdowniczą do Marszałka Piłsudskiego. Rok szkol. 1927/28 rozpoczął się normalnie 1/9. Liczba dzieci wzrosła do 270. Szkoła ma już siedem oddziałów. Jako szóstą siłę przydzielono Eugenię Schultizównę, która z braku mieszkania w Trawnikach musiała mieszkać przez kilka miesięcy na kolonji, oddalonej o 2 kilometry od szkoły. W tym roku obchodzono uroczyście rocznicę Odzyskania Niepodległości oraz rocznicy powstania Listopadowego. W kwietniu dzieci VI i VII oddz. odegrały "Balladynę" Słow. Urządzono wycieczkę do Lublina, celem zwiedzenia wystawy entomologicznej oraz zabytków miasta. W wigilię św. Jana staraniem nauczycielstwa urządzono z Kołem Młodzieży "Sobótki". Na program złożyły się: 1) zabawa taneczna na placu szkolnym, 2) taniec rusałek wokół ogniska, 3) pływanie w łodziach, przybranych wieńcami i kolorowymi lampionami. Dochód z przedstawień i zabaw zużyto na zasypanie dołu przed szkołą. Zakończenie roku szkolnego 1927/28 odbyło się dn. 29.VI. Na program uroczystości złożyły się : 1) Pieśni chór. 2) deklamacje, 3) popisy gimnast. 4) dwa obrazki sceniczne: "Złoty sen" i "Kazio Leniuszek", 5) przemówienia okolicznościowe kierownika szkoły i inspektora szkol. M. Dubaja, 6) rozdanie świadectw (w tym roku po raz pierwszy istniał oddział VII, który ukończyło dziewięcioro dzieci). W uroczystości zakoń. roku wzięli udział: Zast. Inspkt. Szkol. M. Dubaj, Ks. Biały, deleg. Rady Szkol. Pow. Zofja Iwanicka, rodzice dzieci szkolnych. Z nowym rokiem szkolnym 1928/29 do szkoły zapisało się 308 dzieci, wobec czego stopień organizacyjny szkoły zmienił się - 6 kl. na 7 kl. Jako siódma siła nauczyciel. przybyła Serkiesówna Eugenja (kontraktowa), która pelniła obowiązki od 8/X - 31/XII. W tym czasie nauczyciel. Kowalska Adela pozostawała na zdrowotnym urlopie w Zakopanem. Z dn. 1.I.1929 nauczycielkę Serkiesównę przeniesiono do Lublina a na jej miejsce przydzielono Olgę Mordarską. Nauczycielstwo pracuje w oświacie pozaszkolnej - prowadzi kursy wieczorowe.. Religji w szkole uczy Ks. Feliks Biały z Biskupic. Szkoła w tym roku obchodziła uroczyście 10 lecie Niepodległości - na program obchodu złożyły się; 1) Uczczenie poległych w wojnie z bolszewikami bohaterów przez odprawienie modłów i złożenie wieńców na grobach. 2) Zasadzenie drzewka "Wolność" przed szkołą. 3) Wieczornica w teatrze. Z okazji 10 lecia Niepodległości dziatwa szkolna z własnej chęci i dobrowolnych składek zakupiła słupy na ogrodzenie szkoły. W okresie Bożego Narodzenia odegrane zostały przez dzieci Jasełka - dochód użyto na cele szkolne. W maju urządzono ze starszemi dziećmi wycieczkę do Kazimierza n/W i Puław. Z okazji wizytacji tut. parafii przez ks. biskupa w dn. 11 czerwca dziatwa szkolna gremjalnie przystąpiła do sakramentu bierzmowania. Rok szkol. z kl. VII, by umożliwić absolwentom tej klasy składanie egzamonów do innych szkół, zakończył się 13.VI., w innych klasach 29.VI uroczyście. Na program złożyły się: 1) Pieśni chóralne, 2) deklamacje, 3) popisy gimnastyczne, 4) przemówienia okolicznościowe, 5) rozdanie świadectw. Na uroczystości obecny był prezes Rady szkol. Pow. T. Fabjanowski, miejscowa inteligencja oraz rodzice dziatwy szkol. Obecni zwiedzili wystawę prac uczniowskich. Rok szkol. 1929/30 rozpoczął się 3 września. zapisało się 320 dzieci do 8 oddziałów (dwa III). W gronie nauczycielskim zaszły zmiany: naucz. Olga Mordarska została przeniesiona do gm. Bełżyckiej, a na jej miejsce przybył, drogą konkursu Władysław Hobot (naucz. z W.K.N.). Naucz. Adela Kowalska otrzymała roczny urlop i wyjechała na W.K.N. do Krakowa, a w zastępstwie przybył (15/X) Stanisław Marecki. Ponieważ nauczycielka Patkowska otrzymała z dn. 1/XII-29. urlop zdrowotny do końca roku szkol., pracowało więc w tym roku tylko sześć sił naucz. i prefekt Ks. Franciszek Supryn. Celem podniesienia poziomu wychowawczego młodzieży szk. zostało zorganizowane harcerstwo, które prowadził naucz. Hobot. Staraniem nauczyciela śpiewu St. Mareckiego stworzony został chór szkolny, który wziął udział w konkursie chórów szkół pow. Kuratorjum Lubelskiego w Lublinie i za dobre wykonanie pieśni otrzymał "list wyróżnienia". Szkoła obchodziła uroczyście w tym roku: 11 listopada, 100 letnią rocznicę śmierci K. Pułaskiego, imieniny Marszałka Piłsudskiego, 3 Maja. Prócz tego w okresie Bożego Narodzenia urządzono dla dzieci szkol. "Choinkę". Nauczycielstwo prowadzi kursy wieczorowe (3 razy w tyg. po 3 godz.) dla dorosłych, z Kołem Młodzieży W urządza przedstawienia amatorskie. Szkoła wizytowana była w tym roku przez inspekt. szkol. M. Dubaja. W gronie nauczyciel. panuje współżycie, stosunki z "Cukrownią" poprawiają się. Zakończenie roku odbyło się 29.VI (kl. VII skończyła naukę 15/VI). Na program uroczystosci złożyły się: 1) Pieśni chóralne, 2) deklamacje, 3) taniec "Krakowiak", 4) popisy gimnast. 5) obrazek p.t. Chińczycy, 6) przemówienie okol. i rozdanie świadectw. Obecni na uroczystości rodzice dziatwy szkolnej oraz miejscowa inteligencja, zwiedzili wystawę prac uczniowskich. Delegat Rady Szkol. Pow. dr. Żurakowski nie przybył. "Krakowiak". (z zakończenia roku szk. 1929/30) Z początkiem roku szk. 1930/31 nauczyciel. Adela Kowalska, po ukończeniu W.K.N. przeniesiona została do Lublina, St. Marecki zaś do Puchaczowa. Na miejsce Kowalskiej mianowana została nauczyciel. Janina Fabisiakówna (z pedagogjum lubelskiego). W szkole jest więc osiem siedm sił naucz. etatowych i pref. Ks. Fr. Supryn (324 dzieci, 7 oddziałów). W październiku tegoż roku Hobot Wł. ożenił się z naucz. Eugenją Schultizówną. Wszystkie siły nauczycielskie pracują normalnie przez cały rok szk. Szkoła organizuje w tym roku szereg uroczystości: 1) Dziesięciolecie zwycięskiego odparcia bolszewików, 2) stoletnią rocznicę Powstania Listopadowego, 3) Imieniny Marszałka Piłsudskiego, 4) 3 Maja. W szkole zorganizowano spółdzielnię (sklepik) uczniow. i "Koło samowystarczalności gospodarczej państwa". W celu propagandy wyrobów krajowych urządzono przedstawienie z dziatwą szkolną p.t. "Górą przemysł krajowy". Zebranie rodzicielskie, na wniosek kierownika szk., uchwaliło opodatkować się po 1 zł na potrzeby szkolne. Za pieniądze ze składek i przedstawień powiększono znacznie bibljotekę szk., uzupełniono pomoce naukowe i sprawiono szafę na pomieszczenie bibljoteki. Nauczycielstwo bierze udział w pracy oświatowej poza szkolnej - urządza przedstawienia amatorskie i odczyty w Kole Mł. Wiejskiej. Rok szkolny zakończono uroczyście 28 czerwca na program złożyły się: 1) pieśni chóralne, 2) deklamacje, 3) obrazki sceniczne "Japonki", "Krakowiacy", "[...]", "[...]", 4) Tańce rytmiczne, 5) tańce ludowe: "Mazur" i oberek z lubelskiego, 6) Korowód (?), 7) Przemówienie okol. i rozdanie świadectw. W uroczystości wzięli udział rodzice dziatwy szkolnej i miejscowa inteligencja. Świadectwo szkolne z roku 1930/31 Rok szkolny 1931/32. W tym roku nastąpiły większe zmiany w gronie nauczyciel.: Władysław i Eugenja Hobotowie przenieśli się do Piask, a na ich miejsce przybyli z Bystrzejowic Dominik i Janina Wośkowie. Z. Radomska otrzymała roczny bezpłatny urlop na W.K.N. do Lwowa, gdzie po kilkumiesięcznym pobycie zachorowała na gruźlicę płuc i w dniu 16 marca 1932 r. zmarła. Zastępstwo za Radomską objął - z początkiem roku szkol. - nauczyciel kontraktowy Zygmunt Todys. W tym roku, z powodu kryzysu gospodarczego, warunki pracy nauczycielstwa pogorszyły się: zwiększono liczbę godzin nauczania, zmniejszono wynagrodzenie. W szkole jest 365 dz., 8 oddziałów (dwa pierwsze) i 7 sił naucz. oraz pref. Ks. Supryn. W dalszym ciągu prowadzone jest harcerstwo - drużyna męska (opiekun naucz. Wośko D., drużyna żeńska (opiekunka Cichulska Jadw.). Harcerstwo zostało zarejestrowane i kilku harcerzy złożyło egzamin na młodzików, egzamin przeprowadził instruktor z Lublina. Szkoła organizuje szereg uroczystości: 11 Listop. Święto Niepodległości z następującym programem: 1) Nabożeństwo, 2) Przemówienie okolicz., 3) Złożenie wieńców na grobach poległych 1920 r. 4) pieśni chóralne i deklamacje. W okresie Bożego Narodzenia urządzono Choinkę dla biednych dzieci. Staraniem naucz. Cichulskiej zebrano znaczną ilość podarunków w postaci ubrań, obuwia, materjałów piśmiennych, łakoci i obdarowano wszystkie biedne dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym. 19 marca obchodzono uroczyście Imieniny Marszałka Piłsudskiego - na program złożyły się: 1) odczyt o Józefie Piłsudskim, wygł. przez uczennicę kl. VII 2) Pieśni chóralne i deklamacje. 3 Maj - program: Nabożeństwo, Przedstawienie teatralne, popisy gimnastyczne harcerzy, gry i zabawy na boisku szkolnym - nauczyciel Zygmunt Todys, jako specjalista śpiewu zorganizował chór szkolny i każdą uroczystość uświetniał pięknym śpiewem - występowal również sam w śpiewie solowym - jako tenor. Szkoła zorganizowala wycieczkę z dziećmi do Lublina celem obejrzenia nowowzniesionego pomnika Jana Kochanowskiego, oraz drugą wycieczkę na Operę "Halkę". Nauczycielstwo bierze udział w akcji dożywiania dzieci, opodatkowując się na ten cel po kilka złotych miesięcznie, oraz urządzając na ten cel imprezy wspólnie z Cukrownią. Uroczystość zakończenia roku szkol. 1931/32 odbyła się w dn. 26 czerwca. Na program złożyły się: 1) pieśni chóralne, 2) deklamacje, 3) Obrazek sceniczny pt. "Pojedziemy na wakacje", 4) djalog p.t. "Cukier Krzepi", 5) popisy gimnastyczne drużyn harcerskich, 6) taniec - Krakowiak. Przygrywała orkiestra miejscowej Cukrowni. W uroczystości wzięli udział: dyrektor cukrowni Jełowicki jako delegat Rady Szkol. Pow., Opieka Szkol., zaproszeni goście z pośród miejscowej inteligencji oraz rodzice dziatwy szkolnej, razem przeszło 300 osób. W dniu tym była wystawa prac uczniowskich, którą obecni zwiedzili. Nabożeństwo oraz rozdanie świadectw odbyło się 27 czerwca. W końcu sierpnia, z inicjatywy kierow. Szkoły przy pomocy Zarządu Koła Rodzicielskiego i nauczycielstwa urządzono loterję fantową, połączoną z zabawą taneczną i bufetem i czysty dochód przeznaczono na budowę piątej sali szkolnej. Z początkiem roku szk. 1932/33, ze względów oszczędnościowych, zabrano tut. szkole jeden etat nauczycielski, pozostało więc 6 sił naucz. Zygmunt Todys przeniesiony został do Bychawy. Warunki pracy jeszcze bardziej się pogorszyły: liczba dzieci wzrosła, liczba nauczycieli zmniejszyła się, zredukowano więc godziny nauki niektórych przedm. w poszczególnych oddziałach. Nauczycielstwo w tym roku z powodu przeciążenia pracą w szkole, nie może poświęcać się pracy pozaszkolnej w Kołach młodzieży natomiast bierze czynny udział w akcji dożywiania dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym (120 d) opodatkowując się na ten cel oraz organizując wspólnie z miejscową inteligencją imprezy dochodowe, na terenie szkoły pracuje w organizacjach uczniowskich (harcerstwie - drużynie męskiej i żeńskiej, w Kole L.O.P.P., które zostało założone podczas uroczystego obchodu ku czci bohaterskich lotników Żwirki i Wigury, w sklepiku szkolnym, Szkol Kasie Oszczędności i bibljotece szkol.). W oddziale pierwszym został w tym roku wprowadzony nowy program nauki, którego realizowanie wymagało pewnego przygotowania nauczycielstwa. W tym celu władze szkolne urządziły konferencję powiatową w Lublinie, a następnie konferencję z trzech gmin w Milejowie. Od 14 listopada do 31 marca nauczyciel. Patkowska otrzymała zdrowotny urlop, zastępstwo, aż do 1 lutego, objęły pozostałe siły, wskutek czego godziny nauki w poszczególnych oddziałach uległy dalszej redukcji, co wpłynęło na obniżenie poziomu nauki w szkole. 29 listopada odbyła się wizytacja szkoły przez pp. inspektorów szk. Kaczorowskiego i Lachcika. Wizytacja trwała dwa dni - wynik wizytacji na ogół dobry. Stosunek ludności do szkoły jest na ogół dobry, dosyć często odbywają się zebrania Koła Rodzicielskiego, na których omawiane były sprawy szkolne - między innemi uchwalono opodatkować się po 2 zł (jednorazowo) na budowę piątej sali szkolnej. Szkoła organizuje szereg uroczystości - mianowicie: Ku czci ś.p. Prezydentowej Mościckiej, Ku czci pułk. Lisa Kuli Ku czci Ś.p. Żwirki i Wigury Rocznica Odzyskania Niepodległości Imieniny Marszałka Piłsudskiego 3 Maj Od 1 lutego na zastępstwo naucz. Patkowskiej przyszła naucz. kontraktowa Ormińska Teresa, która pozostała do końca roku szkol., gdyż od 1 kwietnia do 15/6 otrzymała urlop zdrowotny naucz. Cichulska Jadwiga, za którą naucz. Ormińska objęła zastępstwo. W tym czasie zepsuły się stosunki w gronie nauczycielskim z powodu negatywnego ustosunkowania się nauczycielki Patkowskiej i Fabisiakówny do zarządzeń kierownika szkoły oraz z powodu robienia intryg przez te nauczycielki. W dniu 16 kwietnia, po przeprowadzonem dochodzeniu przez inspektora szk. p. Lachcika, naucz. Fabisiakowna Janina została przeniesiona z tut. szkoły do Chodla. Swobodne zachowanie się poza szkołą naucz. Ormińskiej nie podobało się ludności, która uważała postępowanie nauczycielki za demoralizujące. Zaczęły więc wpływać skargi na wymienioną naucz. do Opieki Szkol., do Kierownika szkoły i do Inspektoratu Szk. co w rezultacie przyczyniło się do podkopania autorytetu szkoły i zdeprawowania dziatwy szkolnej. Rozpoczętej z wiosną budowy sali szkolnej na poddaszu nie doprowadzono do końca z braku funduszów (pozostała do zrobienia podłoga i piec). Dn. 29 maja odbyła się w tut. szkole uroczystość harcerska, na program złożyły się: 1) popisy drużyn męskiej i żeńskiej (ćw. gimn., śpiew, deklamacje), 2) dekoracja krzyżami 10 harcerzy przez delegata Kom. Chorągwi w Lublinie, 3) "Próba", przeprowadzona z harcerkami przez deleg. Kom. Chorągwi. 4) Wieczorem przedstawienie teatralne. Dochód z przedstawienia przeznaczono na koszta pobytu w obozie har. jednego z harcerzy. 12 czerwca odbył się w tut. szkole zjazd opiek. szkolnych z terenu gminy, sołtysów, Dozoru Szkol., Kierowników szkół. Przybyła również delegatka Rady Szkol. Pow. p. Kołaczkowska i inspekt. Szkol. p. Lachcik. Omawiano sprawy gospodarcze szkół w tut. gminie oraz wykonywanie obowiązku szkol. Prezesem dozoru szkolnego został wybrany, na miejsce dr Konstantynowicza, obywatel z Siostrzytowa p. Zieliński, który z początkiem br. szkol. zabrał się energicznie do pracy, lecz pod koniec roku załamał się z powodu nie wypłacania pieniędzy na cele szkolne przez Wójta gminy i zgłosił dymisję, która na razie nie została przyjęta. Z powodu wprowadzenia w życie nowej organizacji roku szkol. - rok 1932/33 zakończył się w dn. 14 czerwca, uroczystość zaś z powodu [...] roku odbyła się w tut. szkole w dn. 15 czerwca o godz. 16tej. Na program złożyły się: 1) Pieśni chóralne, 2) Deklamacje, 3) Trzy obrazki sceniczne na wolnem powietrzu, 4) Tańce, 5) Popisy gimnastyczne harcerzy, 6) Przemówienie okolicznościowo Kierownika Szkoły, 7) Rozdanie świadectw, 8) Zwiedzanie wystawy robót i rysunków. W uroczystości wzięli udział: rodzice dzieci szkol., Opieka Szkol., miejscowa inteligencja z dyr. cukrowni p. Jełowickim, Prezesem Dozoru Szkol. p. Zieliński, który wręczył nagrody najlepszemu uczniowi i najlepszej uczennicy kl. VII ej w postaci pięknych książek. W dniach 28 i 29 czerwca odbyła się niezwykła uroczystość "Święta Morza". Program uroczystości dn. 28 czerw. o godz. 15 ej sygnał (gwizd cukrowni, uderzanie w dzwon sołtysa na wsi) poczem dekoracja budynku szkolnego flagami, chorągiewkami morskiemi i wieńcami z zieleni. O godz. 20 ej capstrzyk, w którym wzięli udział: orkiestra, straż pożarna cukrowni, harcerki i harcerze, wszyscy kolejarze miejscowi z zawiadowcą stacji na czele - w mundurach i z pochodniami. Pochód przeszedł przez cukrownię, stację wieś i na placu szkolnym rozwiązał się. Następnie organizacje z orkiestrą udały się nad Wieprz, gdzie zgromadziła się cała ludność Trawnik, by wziąć udział w puszczaniu wianków. Brzegi rzek, były iluminowane płonącemi beczkami ze smołą i pochodniami; w pewnym momencie wypłynęło z pod mostu cztery łodzie zbite razem i pięknie udekorowane zielenią i lampionami, na łodziach chór dziewcząt śpiewał odpowiednie pieśni, przyczem puszczano rakiety, a na wodę puszczono kolejno 60 wieńców na deseczkach z płonącemi świeczkami, co przedstawiało piękny widok. 29 czerwca o godz. 9 ej zbiórka na placu szkolnym wszystkich organizacji i miejsc. ludności, o g. 10 ej wymarsz z orkiestrą, sztandarami i transparentami do Biskupic na nabożeństwie o godz. 16 ej na placu przed szkołą odbyła się akademja na program której złożyły się: 1) Hymn narodowy odegrany przez orkiestrę. 2) deklamacje dzieci szkolnych, 3) Przemówienie kier. szkoły B. Cichulskiego, 4) Przeczytanie, podpisanie i wysłanie do Warszawy rezolucji. 5) Zabawa taneczna. 1915-26 - 1933-34

aktualizacja: 7.04.2002