Kolej w gminie Trawniki


9.07.1999 r.

Kolej fascynowała mnie od zawsze. Szczęśliwie przez Trawniki przebiega linia kolejowa. Miałem więc tu w dzieciństwie okazję obserwować parowozy (jakie to było intrygujące!), później trakcję spalinową ("gagariny" czyli lokomotywy ST-44 też robiły wrażenie) a teraz króluje zdecydowanie tabor elektryczny.
Dawniej było tu całkiem duże natężenie ruchu a i teraz wcale nie małe. W rozkładzie jazdy jest kilkanaście par pociągów osobowych. Wyraźnie mniej jest pociągów towarowych niż kiedyś.
Wiele linii kolejowych jest zamykanych ale nasza raczej nie jest zagrożona. Mam nadzieję, że tak pozostanie.


Okolice Trawnik z naniesionym schematycznym układem torowisk. Stan: początek lat osiemdziesiątych.


Podstawowe wiadomości:

Linia Warszawa - Dorohusk
Rok budowy: 1877
od 1943 r. dwutorowa
zelektryfikowana w Trawnikach (odcinek Jaszczów - Rejowiec) od 21.07.1983. Trasa Lublin - Dorohusk od 1.06.1984
Trawniki znajdują się na km 211,700 (na wysokości dworca)
Przystanek Biskupice na 207,2 km

Bilet z 1981 r.

Piersze wzmianki o kolei w Trawnikach pojawiają się nieco wcześniej. "Gazeta Lubelska" nr 101 z 20 sierpnia (1 września) 1876 r. informuje:
(...) roboty ziemne od Chełma do Wieprza są na ukończeniu, most na Wieprzu jeszcze nie wznosi się, słupy telegraficzne na linii ustawiają się. Roboty na linii powyżej wymienionej prowadzi inżynier hr. Scipio.
Z tej samej gazety nr 70 z 10 (22) czerwca 1877 r. można się dowiedzieć, że Pociąg z komisją rewizyjną Dr. Żel. Nadw. w dniu wczorajszym przybył do Lublina, dzisiaj zaś rano udał się do Trawnik.

Stacja Biskupice
St. Biskupice w 1974 r. fot. Wiesław Wojasiewicz i 2.12.2001 r.


Mimo całkiem dużego ruchu znaczenie stacji Trawniki ostatnimi laty drastycznie zmalało. Kiedyś bardzo dużo towarów było tu rozładowywanych. Czynnych było pięć bocznic. Teraz właściwie żadna nie jest używana. Najdłużej eksploatowana była (jest?) bocznica do elewatora ale w tym roku (2002) tylko raz widziałem poprzycinane chwasty na wysokości główki szyny - znak, że coś przejechało.
Od 1991 roku stacja Trawniki straciła status stacji i podlega teraz zawiadowcy stacji Jaszczów.
Były tu też dwie jednostki kolejowe: Sekcja Drogowa i Sekcja Utrzymania. Obecnie nie ma żadnej.

A tak w ogóle mało brakowalo, by stacja Trawniki miała nieporównanie większą rangę. Fragment artykułu z nr 56 "Gazety Lubelskiej" z 5 (17) maja 1878 r.: Wg pierwotnego projektu linia o której mówimy (do Tomaszowa) miała wychodzić z Trawnik stacji dr. ż. nadwiślańskiej, przez Krasnystaw, Zamość, coby jednak napotkało wielkie trudności z powodu gór w okolicy Trawnik i Krasnegostawu znajdujących się, nadto droga, w tym kierunku przeprowadzona na wielką krzywdę wyrządziłaby Lublinowi, spychając go na punkt drugorzędny stacyą tranzytową. Otóż z tego ostatniego względu Magistrat kolejowy wystąpił z przedstawieniem do właściwych władz, że w interesie miasta leży, ażeby linia do Tomaszowa przeprowadzona została wprost z Lublina przez Zamość. Trawniki nie posiadają wkoło siebie dróg wyrobionych, przywóz płodów na stacyę tę byłby wielce utrudniony (...).
Ostatecznie do Tomaszowa kolei nie wybudowano ani z Lublina, ani z Trawnik. Jak wiadomo stacją węzłową został Rejowiec z linią do Bełżca (i dalej).


Technicznie nienajlepsze zdjęcie ale widać żuraw i semafory, których nie ma i nastawnię od strony Lublina. 1961 r.

Kiedyś były trzy perony w Trawnikach. 1970 r. Fot. Tadeusz Marianowicz

Ubywa też obiektów kolejowych. Znikły żurawie do nawadniania parowozów, nieczynna jest stacja pomp, dopuszczono do zdewastowania wieży ciśnień (zobacz!). Po wadze wagonowej


26.02.2000 r.

pozostała tylko kabinka - obecnie skład złomu (już nieistnieje).
Rozebrane zostały dwa stylowe domy mieszkalne przy kolejowym moście na Wieprzu. Zlikwidowano

Przejazd kolejowy z nieistniejącą budką dróżnika - lata 40-ste. (fot. Tadeusz Cisz)...


...i dzisiaj, tj. 7.10.2001

rogatki przy szosie na Fajsławice i przy szosie do Oleśnik. Może zostać zlikwidowana w niedalekiej przyszłości nastawnia od strony Lublina ponieważ siedziba dyżurnego ruchu i wszystkie urządzenia sterujące znajdują się w nastawni od strony Rejowca. Dworzec jeszcze stoi ale jeśli jego dewastacja przebiegać będzie w dotychczasowym tempie, to przyszłość jego rysuje się nieciekawie.
O dworcu w Trawnikach napisałem swego czasu notatkę dla "Panoramy Trawnik" wydawanej przez Regionalne Towarzystwo Przyjaciół Trawnik. Jednak od dłuższego czasu, głównie z powodów finansowych, pismo nie ukazuje się. W tekście tym było tam parę ciekawostek z historii dworca, które tu powinny się znaleźć. Kliknij.

Od strony Chełma wjeżdża pociąg na stację Trawniki. Luty 1921



Katastrofy

Ja pamiętam tylko małe wykolejenie parowozu jeszcze gdzieś w latach pięćdziesiątych. Przerżnął wykolejnicę i przedni wózek znalazł się na podkładach. Kolejarze sami sobie dali radę. Podsypując kamienie i pokładając pod wykolejony wózek metalowe elementy, po paru próbach, cofając parowóz ulokowali wózek na szynach. Nie powiadomili nikogo, uniknęli dochodzenia służbowego.
Z opowieści starszych wiem o zderzeniu, najprawdopodniej w 1943 roku, dwóch pociągów - niemieckiego z transportem Żydów przewożonych zapewne do Sobiboru. O ofiarach nic nie wiadomo. Ale przy zapędzaniu Żydów z rozbitych do innych wagonów kilku z nich Niemcy zastrzelili. Katastrofa ta miała się zdarzyć w okolicach przejazdu przy obecnym kościele.
Ciekawą historię o katastrofie w okolicach Trawnik przytacza Trevor Butcher na swojej stronie kolejowej. Link poniżej. Niestety, nikt z kim rozmawiałem, nie pamięta jej szczegółów. Nie znalazłem też o niej żadnych informacji w dostępnej mi literaturze.

To właściwie nie katastrofa a dość brzemienne w skutkach wydarzenie. Płonące wagony piętrowe na st. Trawniki. Rok 1978 lub 1979.



Ciekawostki

Plomba znaleziona na trawnickich polach z napisem cyrylicą "ST. TRAWNIKI 1906""

Szyna z 1876 r. jako słupek w jednym z trawnickich ogrodzeń. 30.06.2006


Inne obiekty kolejowe gminy Trawniki
Dworzec
Kolejowa wieża ciśnień


II Wojna Światowa

Ostatni eszelon


Linie wąskotorowe

Trawniki - Bełżec
Struża - Milejów


Linki

Zakład Przewozów Regionalnych w Lublinie, gdzie w galerii można znaleźć trochę moich zdjęć o tematyce kolejowej. Strona zlikwidowana. Prezentowane tam zdjęcia niebawem tu się pojawią.


Napisz do mnie aktualizacja:
13.12.2013
powrót do poprzedniej strony powrót na początek strony